حکم شرعی رَحِم اجاره ای
حکم شرعی رَحِم اجاره ای چیست؟
استفتائات مراجع عظام تقلید در خصوص این نوع از لقاح مصنوعی را در ادامه می خوانید .
آیت الله خامنه ای :
پرسشها :
الف ـ آیا لقاح آزمایشگاهی در صورتی که اسپرم و تخمک از زن و شوهر شرعی باشد ، جایز است؟
ب ـ بر فرض جواز ، آیا جایز است این کار توسط پزشکان اجنبی صورت بگیرد؟
و آیا فرزندی که از این طریق به دنیا می آید ملحق به زن و شوهری است که صاحب اسپرم و تخمک هستند؟
ج ـ بر فرض که عمل مذکور فی‌نفسه جایز نباشد، آیا موردی که نجات زندگی زناشویی متوقف بر آن باشد، از حکم عدم جواز استثنا میشود؟
پاسخها :
الف ـ عمل مذکور فی نفسه اشکال ندارد ولی واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود .
ب ـ کودکی که از این طریق متولد میشود ملحق به زن و شوهری است که صاحب اسپرم و تخمک هستند .
ج ـ گفته شد که عمل مذکور فی‌نفسه جایز است .
آیت الله سیستانی :
پرسش :
لقاح مصنوعی از زن و مرد شرعی و گذاردن آن در رحم زن دیگر برای باردار شدن حکمش چیست؟
پاسخ :
فی حد نفسه اشکال ندارد .
آیت الله سبحانی :
پرسش :
هرگاه اسپرم زوج با تخمک زوجه تلقیح شود اما پرورش جنین در رحم اجاره اى قرار گیرد ، حکم فرزند چیست؟
پاسخ :
فرزند یاد شده از آن زوج و زوجه است که از اسپرم و تخمک آنها متولد شده است ولى نسبت به صاحب رحم اجاره اى احتیاط شود یعنى این فرزند احتیاطاً نمى تواند با صاحب رحم و فرزندان او ازدواج کند.
پرسش :
شوهرو همسر اسپرم و تخمک دارند ولى رحم قابلیت نگهدارى جنین را ندارد ولذا اسپرم را با تخمک در بیرون تلقیح مى کنند و در رحم اجنبیه (رحم اجاره اى) قرار مى دهند اگر این کار با مقدمات حلال صورت گیرد جایز است؟ و آیا فرزند با این سه نفر(صاحب اسپرم، صاحب تخمک، صاحب رحم) محرم است؟
پاسخ :
در صورتى که صاحب رحم اجاره اى شوهر نداشته باشد صاحب اسپرم وى را در مدت نگهدارى جنین عقد موقت کند و فرزندِ صاحب اسپرم و تخمک مى باشد و نسبت به صاحبِ رحم باید احتیاط کرد .
آیت الله مکارم شیرازی :
پرسش :
تلقیح اسپرم و تخمک زن و شوهر شرعى در خارج از بدن و جایگزینى آن در رحم همان زن چه حکمى دارد؟ آیا کودک حاصل حلال زاده است؟
پاسخ :
این کار ذاتاً اشکالى ندارد . ولى چون معمولاً مستلزم نظر و لمس حرام است ، تنها در صورت ضرورت جایز مى باشد . (منظور از ضرورت این است که مثلاً اگر این کار انجام نشود زندگى زناشویى آن مرد و زن مختل ، و یا زن گرفتار بیمارى مى شود) و در هر حال فرزند مذکور حلال زاده است .
آیت الله صافی گلپایگانی :
چنانچه ملازم با حرام از قبیل لمس و نظر نباشد فی نفسه مانعی ندارد .
اما روش دیگر برای بارورسازی زوج های نابارور ، تزریق اسپرم مرد به رحم زنی غیر از همسرش است که در حکم شرعی این مورد بین فقها اختلاف نظر وجود دارد . برخی از مراجع تقلید به طور صریح این کار را مجاز ندانسته اند و برخی هم برای آن شروطی قائل شده اند که در ادامه مشروح آن را می خوانید:
آیت الله خامنه ای :
پرسش :
گاهی بعضی از زوجها به علت عدم تخمک گذاری در زن که وجود آن برای عمل لقاح ضروری است ، مجبور به جدایی شده و یا به علت عدم امکان درمان بیماری و بچهدار نشدن ، با مشکلات زناشویی و روحی مواجه میشوند ، آیا در این صورت جایز است که به روش علمی از تخمکگذاری زن دیگری برای انجام عمل لقاح با نطفه شوهر در خارج از رحم استفاده شود و سپس نطفه لقاح یافته به رحم آن زن منتقل گردد؟
پاسخ :
گفته شد که عمل مذکور فی‌نفسه جایز است .
آیت الله سبحانی :
پرسش :
خانمى ، تخمک براى بچه دار شدن ندارد ، لذا اسپرم شوهرش را با تخمک زن دیگرى بارور مى کنند و در رحم این خانم قرار مى دهند اگر این کار با مقدمات حلال صورت گیرد جایز است؟
پاسخ :
هرگاه زنى که اسپرم شوهر با تخمک او تلقیح شده ، زن شرعى او باشد و در این صورت تخمک تلقیح شده را در رحم زن اول قرار دهند اشکال ندارد و فرزندى که متولد مى شود براى زن صاحب رحم محرم خواهد بود چون فرزند شوهرش است و اما اگر آن زن زوجه شرعى نباشد چنین تلقیحى جایز نیست.
آیت الله سیستانی :
پرسش :
آیا قرار دادن نطفه مرد اجنبی در رحم زن اجنبیه فی نفسه جایز است ؟ آیا این عمل شبیه به زنا نیست ؟
پاسخ :
جایز نیست ولی حکم زنا را ندارد .
آیت الله مکارم شیرازی :
پرسش :
خانمى بر اثر تزریق آمپول ، از مرد بیگانه‌اى حامله شده ، (و به اصطلاح رحم خود را اجاره داده) و پس از وضع حمل ، فرزند را به صاحب نطفه مى‌دهد . حکم این مسأله چیست؟ و فرزند ملحق به کیست؟ و از نظر ارث ، چگونه است؟
پاسخ :
تزریق نطفه مرد اجنبى به زن اجنبى حرام است . و بچّه‌اى که از ترکیب این دو نطفه متولّد مى‌شود ، حکم فرزند نامشروع دارد . ولى اگر نطفه مردى را با نطفه همسر شرعى‌اش در خارج رحم ترکیب کنند ، و در رحم زن دیگرى پرورش یابد ، فرزند مشروع و متعلّق به صاحبان نطفه است . ولى این کار جز در موارد ضرورت ، اشکال دارد .
@JURISTIC_LAWYER
