چکهای کیفری ، چکهای حقوقی

چه چکهائی وصف کیفری و چه چکهائی وصف حقوقی دارند ؟

1 -  چکی که در تاریخ مقرّر یا پس از تاریخ مندرج در آن ، با مراجعه دارنده آن به بانک ، گواهی عدم پرداخت به جهت کسر موجودی دریافت کند و برگشت بخورد ، با شرایطی که ذکر خواهد شد ، کیفری است و دارنده چک می تواند بر علیه صادر کننده آن شکایت کیفری نماید . 

2 -  برای این که دارنده چک بتواند از امتیازات وصف کیفری چک استفاده کند ، می بایستی ظرف شش ماه از تاریخ صدور چک  و یا ظرف شش ماه از تاریخ گواهی نامه عدم پرداخت ، نسبت به طرح شکایت کیفری بر علیه صادر کننده چک اقدام  نماید . در غیر این صورت ، و چنانچه خارج از این مواعد و تاریخها اقدام کند ، چک حقوقی است و وصف کیفری ندارد .

3 -  اگر ثابت شود که چکهای بلامحل بابت معاملات  نامشروع  و یا به عنوان بهره ربوی صادر شده ، مشمول مجازات ماده 7 قانون چک نمیشود . یعنی کیفری نیست . ولی از باب ربا ، مطابق ماده 595 قانون مجازات اسلامی ، هم ربا دهنده و هم ربا گیرنده و هم واسطه ربا مجازات خواهند شد .   

انواع چک

در این بخش ، به انواع چک ، مطابق قانون جدید چک می پردازم و انشاءالله  در پستهای بعدی ، به چکهای کیفری و چکهای حقوقیهای   پرداخته خواهد شد .

مطابق ماده 1 قانون چک با آخرین اصلاحات آن ، انواع چک عبارت است از :

1 - چک عادی ؛ چک عادی چکی است که اشخاص ، عهده بانکها ، به حساب جاری خود صادر، و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادر کننده آن ندارد . مطابق این بند ، چک وسیله پرداخت وجه است نه تامین اعتبار . زیرا بانک هیچ تعهدی در قبال اینگونه چکها ندارد و در صورت عدم موجودی ، چک برگشت خواهد خورد . که این نوع چک ، در کشور ما بی اعتبار ترین نوع چک می باشد که متاسّفانه بسیاری از افراد به واسطه صدور چنین چکهائی و عدم توانائی در پرداخت وجوه آن ، در زندان به سر می برند .

2 - چک تائید شده ؛ چک تائید شده چکی است که اشخاص عهده بانکها به حساب جاری خود صادر ، و توسط بانک محال علیه ، پرداخت وجه آن تائید می شود .

3 - چک تضمین شده ؛ چک تضمین شده چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می شود . که بهترین و مطمئن ترین نوع چک است که وجه آن قابل وصول و تضمینی است . 

4 - چک مسافرتی ؛ چکی است که توسط  بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن ، یا توسط  نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می گردد . این چک ، همان چک پول امروزی یا ایران چک است که توسط هر بانکی صادر وقابل نقل و انتقال است و رواج بسیار دارد .

@juristic_lawyer 

دارنده چک چه وظائفی دارد؟

1 - لازم است بدانید که ، مطابق ماده 2 قانون جدید صدور چک ، چک سند رسمی نیست . بلکه در حکم اسناد لازم الاجراست .

2 - دارنده چک در صورت اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک ، می تواند جهت وصول وجه چک ، یا به دادگاه  و یا به اجرای ثبت اسناد محل مراجعه نماید .

تفاوت این دو مرجع در این است که اگر به دادگاه مراجعه شود ، می بایستی هزینه دادرسی وجه چک را پرداخت نماید وپس ازقطعیت حکم نیز، در صورت نداشتن اموال یا عدم دسترسی به اموال محکوم علیه ، می توان تقاضای بازداشت محکوم علیه را نمود .

اما با مراجعه به اجراء ثبت ، ابتدا هزینه دادرسی پرداخت نمی گردد ، ولی امکان بازداشت محکوم علیه نیز فراهم نیست . و باید منتظر باشد تا اموالی از مدیون به دست آورد و به اجراء ثبت معرفی نماید تا توقیف  گردد و عملیات اجرائی ادامه یابد .

ضررو زیان وجه چک

موضوع کاربردی و مهمی که اکثرا از آن بی اطلاع هستند ، چگونگی مطالبه وجه چک در پرونده های کیفری است.

بر اساس ماده 15 قانون چک : " دارنده چک می تواند وجه چک و ضررو زیان خود را در دادگاه کیفری مرجع رسیدگی مطالبه نماید "

چک

یک نکته کاربردی بسیار مهم  برای کسانی که اکثر دادوستدهای تجاریشان با چک میباشد ولازم است بدانند تا بر اساس آن عمل کنند .