الزام ثبت صیغه یا نکاح موقّت

در چه مواردی ثبت صیغه یا ازدواج موقّت الزامی است ؟ 

مطابق ماده 21 قانون حمایت خانواده مصوّب 1391/12/1 ، نکاح موقّت نیز تابع موازین شرعی و مقرّرات قانون مدنی است و ثبت آن در موارد زیر الزامی است : 

1 - باردار شدن زوجه .  یعنی اگر بعد از عقد نکاح موقّت ، زوجه باردار گردد ، ثبت نکاح موقّت الزامی است .

2 - توافق طرفین .  به این معنا که زوجین توافق نمایند که ملزم به ثبت رسمی این نوع نکاح شوند .

3 - شرط ضمن عقد .  یعنی یکی از زوجین در ضمن عقد نکاح موقّت شرط  کند  که حتما این  نوع  نکاح می بایستی  ثبت  رسمی گردد .

بنابر این ، در سه مورد مذکور ، ثبت نکاح موقّت ، در دفاتر رسمی ازدواج ، یا دفاتر رسمی ازدواج و طلاق ، الزامی است . 

@juristic_lawyer 

عِدّه ، ایام عِدّه و اقسام عِدّه

مخاطبین محترم ، تا کنون با طلاق و انواع طلاق و آثار آنها آشنا شدند و لازم است که از عِدّه و اقسام آن نیز آشنا شوند و اطلاعاتی در این زمینه داشته باشند .

به استناد مواد  1150 تا 1157 قانون مدنی ، " عِدّه عبارت است از مدتی که تا انقضاء آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند ."

عده طلاق و عده فسخ نکاح سه طُهر است مگر این که زن با اقتضای سن ، عادت زنانگی نبیند که در این صورت عده او سه ماه است .

عده فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد نکاح منقطع در غیر حامل دو طُهر است مگر این که زن با اقتضای سن ، عادت زنانگی نبیند که در این صورت 45 روز است .

طلاق رجعی

مطابق ماده 1148 قانون مدنی : " در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عدّه حقّ رجوع است "

و مطابق ماده 1149 قانون مدنی : " رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می شود که دلالت بر رجوع کند مشروط بر این که مقرون به قصد رجوع باشد "

شرائط و آثار طلاق رجعی :

طلاق رجعی ، طلاق زوجه مدخوله است . یعنی زوجه ای که  برای حداقل یکبار با او نزدیکی شده  و دخول انجام شده باشد .

طلاق رجعی ، مشمول اوّلین یا دوّمین طلاقی است که در آنها زوجه هیچ فدیه ای به زوج نمی دهد .

در طلاق رجعی ، نفقه زوجه در ایام عدّه ساقط  نمی شود ولو این که شرط اسقاط  کنند .

زوج نمی تواند در ایام عدّه با خواهر مطلقه ازدواج کند ( یعنی با خواهر زن سابق خود )

پس از سپری شدن ایام عدّه ، زوجه از زوج  جدا می شود .

طلاق مبارات

یکی دیگر از انواع طلاق بائن ،  طلاق مبارات است .

مطابق ماده 1147 قانون مدنی : " طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد "

در این نوع طلاق ، زن و شوهر هر دو از یکدیگر کراهت دارند و به اصطلاح از همدیگر متنفّرند . یعنی کراهت و تنفّر دو جانبه است . در این طلاق ، فدیه که زوجه به زوج می دهد نباید از مقدار مهریه بیشتر باشد . یعنی یا باید معادل مهریه باشد یا کمتر . و اگر عوض یا فدیه مبارات ، زائد بر مهریه باشد ، مقدار زیاده باطل است .

وتفاوت آن با طلاق خلع در این است که ، در طلاق خلع فدیه میتوانست کمتر یا بیشتر و یا معادل مهریه باشد ولی در طلاق مبارات ، فدیه نمی تواند بیشتر از مهریه باشد و اگر بیشتر از مهریه باشد آن قسمت زیاده باطل است .

و همچنین در طلاق خلع زوجه از زوج متنفّر است ولی در طلاق مبارات زوجین از یکدیگر متنفّرند .

طلاق بائن

همانگونه که قبلا گفته شد ، طلاق بائن چهار قسم است .

به استناد ماده 1144 قانون مدنی ، " در طلاق بائن برای شوهر حق رجوع نیست . "

یعنی اگر طلاق به یکی از چهار قسم ذکر شده باشد ، زوج نمیتواند در ایام عدّه به همسرش رجوع کند .

بر اساس نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه به شماره 7/1228 مورخ 1379/3/1 : " طلاق به علت عسر و حرج  بائن است  "

همچنین بر اساس نظریه شماره 7/3838 مورخ 1378/10/13 : " اگر طلاق در مقابل بذل مالی از زوجه به زوج باشد ، مشمول طلاق بائن میشود .

یائسه از ریشه یاس و نا امیدی است . یعنی اگر زنی به سن یائسگی و عدم حیض برسد ، این نوع طلاق نیز بائن است.

همچنین طلاقی که قبل از نزدیکی واقع بشود . یعنی اگر ازدواجی  بین زوجین صورت بگیرد که قبل از مواقعه و دخول و نزدیکی زوج با زوجه ، زوج بخواهد زوجه را طلاق بدهد ، طلاق بائن است و در ایام عدّه ، زوج حق رجوع  به زوجه را ندارد .

همچنین ، سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی و پشت سرهم باشد . که همان سه طلاقه معروف در زبان عامیانه است . به این معنی که زوج سه بار که همسرش را طلاق داده به او رجوع کند برای ادامه زندگی مشترک .که در این فرض نیز، بعد از بار سوم ، طلاق بائن است و زوج حق رجوع به همسرش را ندارد . 

در ادامه مبحث انواع طلاق ، در خصوص طلاق خلع و مبارات و رجعی نیز مطالبی به استحضار خواهد رسید .    

طلاق و اقسام آن

شاید شما هم آرائی از دادگاههای خانواده ، از بستگان و نزدیکا نتان را مشاهده  کردید که نوشته ، طلاق رجعی یا طلاق بائن و ... . اما به احتمال فراوان مفاهیم آنها را نمی دانید . بنابر این ، ابتدا انواع طلاق بر اساس قانون مدنی بیان می شود و سپس سعی می شود توضیحی از هر کدام از انواع طلاق داده شود تا مخاطب ، تفاوت آنها و آثار انواع طلاق را دریابد و چنانچه متاسفانه تصمیم به جدائی از همسرش را  دارد ، بهترین تصمیم را بگیرد .

طلاق بر اساس ماده 1143 قانون مدنی بر دو نوع است : بائن و رجعی .

و طلاق بائن نیز مطابق ماده 1145 قانون مدنی به اقسام ذیل تقسیم می شود :

1 - طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود .

2 - طلاق یائسه .

3 - طلاق خلع (به ضمه خ ) و مبارات (به ضمه م ) مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد .

4 - سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع  باشد یا در نتیجه نکاح جدید .

تا اینجا ، از انواع طلاق مطابق قانون مدنی آشنا شدید . و با توجه به این که هر نوع از انواع طلاقهای مذکور، تعاریف ، آثار و شرایطی مخصوص به خود دارد ، در پستها و نگارشهای بعدی ، تک تک آنها بررسی و معرّفی خواهد شد.   

صیغه یا ازدواج موقت

صیغه ، که به آن  متعه ، ازدواج موقت و نکاح منقطع نیز گفته میشود ، در قوانین جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناحته شده ، اما شرایطی دارد که به شرح ذیل ، بیان می گردد .

بر اساس ماده 1075 قانون مدنی : " نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معیّنی واقع شده باشد "

و بر اساس ماده 1076 قانون مدنی : " مدت نکاح  منقطع  باید کاملا معیّن شود "

 بنابر این ، صیغه بر اساس ضوابط مذهب شیعه و قانون مدنی پذیرفته شده و دارای اعتبار قانونی است .

احکام صیغه اینگونه است که :

آیا استفاده از پروتز پستان فریب در ازدواج است؟

یکی از سوالاتی که بسیار مطرح شده و امروزه نیز که کاربرد و استفاده از انواع پروتز رواج پیدا کرده و مرسوم شده است ، این است که آیا استفاده از پروتز پستان ( سینه ) تدلیس و فریب در ازدواج محسوب میشود یا خیر؟ 

پاسخ این است که همانگونه که در خصوص ماده 647 قانون مجازات اسلامی در پست قبلی توضیح داده شد ، قانونگذار مصادیق فریب و تدلیس در نکاح را تمثیلی بیان کرده و منحصر به همان موارد ذکر شده در ماده مذکور ننموده . فلذا اگر خانمی که فاقد پستان میباشد ، هنگامی که خانواده آقا پسر برای خواستگاری می روند و عروس خانمها هم که عموما با لباس راحتی در بین خانمها و خواستگار حاضر میشوند از پروتز سینه استفاده کند و به قصد فریب هم باشد و خانواده داماد و داماد هم ، آنچه که از ظاهر عروس خانم می بینند پستانهای برآمده و عدم مشاهده عیب ظاهری باشد ، و این امر موجب فریب گردد ، از مصادیق بارز فریب در ازدواج است و موجب فسخ نکاح و همچنین اعمال مجازات خواهد شد.

خانواده های محترم دقت کنند که گفتیم فاقد سینه وپستان باشد . بنابر این اگر خانمی دارای سینه باشد اما سینه های او کوچک باشد ، مشمول این ماده نمی شود و از موجبات فریب در ازدواج و تدلیس در نکاح نیست.  

 

فریب در ازدواج

تدلیس یا فریب در ازدواج به چه معناست و چه مصادیقی دارد ؟

مطابق ماده 647 قانون مجازات اسلامی : " چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج ، طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی ، تمکّن مالی ، موقعیت اجتماعی ، شغل و سمت خاص ، تجرّد ، و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود ، مرتکب به حبس تعزیری از شش  ماه  تا دو سال محکوم میگردد . "  

قانونگذار بعضی از مصادیق را در ماده فوق الّذکر بیان کرده و فرقی هم نمی کند که زوج این تدلیس و فریب را انجام دهد یا زوجه . زیرا در صدر ماده گفته "...هر یک از زوجین ..." و این تدلیس حتما میبایستی قبل از وقوع عقد ازدواج باشد و در واقع موجب فریب طرف دیگر شود و حتما هم به جهت آن خصوصیت با او ازدواج کند . مثلا چون مرد گفته دکترا دارد یا پزشک هست و یا مجرّد هست ، زن موافق آن ازدواج شده و رضایت داده و عقد بر مبنای آن  واقع شده است .

استقلال مالی زن از نظر قانون

سوال این است که آیا قانون مدنی ایران ، استقلال مالی زن را در زندگی مشترک ، به رسمیت میشناسد یا خیر ؟

بر اساس ماده 1118 قانون مدنی ، " زن مستقلا می تواند در دارائی خود هر تصرّفی را که می خواهد بکند . "

این دارائی ممکن است ناشی از اخذ و مطالبه مهریه باشد ؛ و یا اینکه زن شاغل باشد ؛ که در آمدهای حاصل از شغل زن نیز متعلّق به خودش می باشد . ویا این که ناشی از مطالبه سهم الارث زن باشد و یا هر طریق دیگری که دارائی و اموالی بدست آورد . مثل سهام شرکتها ، بورس ، و یا سرمایه گذاری های اقتصادی و غیره ...